Meer dan 1 op 2 Belgen gaat naar de apotheker voor gezondheidsadvies

Brussel – 18 januari 2024. Onderzoeksbureau iVOX [i] peilde in opdracht van Multipharma naar wat patiënten concreet verwachten van hun apotheker. De Belgische patiëntencoöperatie voert deze peiling jaarlijks uit, zodat ze een duidelijke kijk heeft op de specifieke noden van haar patiënten. De resultaten worden traditiegetrouw tijdens de maand januari - de maand waarin we elkaar een goede gezondheid wensen – bekendgemaakt. Eén van de meest opvallende conclusies van het onderzoek is dat patiënten hun apotheker als een belangrijk “gezondheidsklankbord” en als de meest laagdrempelige zorgverlener zien. Dat heeft vooral te maken met de veranderde rol van de apotheker. Het takenpakket van de apotheker omvat immers zo veel meer dan het louter afleveren van geneesmiddelen.

Patiënten blijven trouw aan fysieke apotheek

Belgen zijn loyaal aan hun apotheker. Maar liefst 44% bezoekt maandelijks een fysieke apotheek. Bijna 70% van de apotheekbezoekers zweert zelfs bij één vaste apotheek.

Meer dan de helft van de Belgen vindt dat de taak van de apotheker zich niet enkel moet beperken tot het afleveren van medicatie en andere gezondheids-en verzorgingsproducten.

Zo’n 55% geeft dat aan ze bij een medisch probleem of kwaaltje langsgaan bij de apotheek om advies te vragen. Brusselaars geven aanzienlijk vaker (67%) dan Vlamingen en Walen aan dat ze bij een medisch probleem advies vragen aan hun apotheker.

Eén van de redenen hiervoor is dat de apotheker als de meest laagdrempelige eerstelijnszorgverlener beschouwd wordt (48,5 % van de respondenten). Dit heeft te maken met de veranderde rol van de apotheker. Het takenpakket van de apotheker omvat veel meer dan het louter afleveren van geneesmiddelen. Steeds meer patiënten doen een beroep op hun apotheker voor onder meer vaccinatie, diabetes screening en coaching en medicatienazicht.

Voor een aantal van deze nieuwe vormen van dienstverlening krijgt de apotheker nu ook een honorarium. Dit staat los van de aflevering van geneesmiddelen aan de patiënt, maar dient om de tijd die de apotheker besteedt aan deze dienst te vergoeden. Het verloningssysteem voor de apotheker evolueert dus meer naar een realiteit waarbij de zorgtaken worden vergoed en de economische marge op de verkoop van de producten minder speelt.

70% van de Belgen vindt vaccinatie door de apotheker een meerwaarde

Maar liefst 70% van de Belgen vindt het een meerwaarde dat ze voor vaccinatie tegen Covid-19 en griep bij hun apotheker terecht kunnen.

Multipharma werkt – in samenwerking met andere zorgverleners in de eerstelijnszorg - actief mee aan de vaccinatiecampagnes tegen griep en Covid-19, met als gemeenschappelijk doel het verhogen van de vaccinatiegraad.

In 2023 werden in de Multipharma-apotheken alleen al meer dan 18.000 griepvaccins en 44.000 Covid-19 vaccins toegediend. Ook werden bijna 11.000 Covid-19 vaccins voorbereid voor andere zorgprofessionals.

Diabetespreventie door apothekers loont: 60% diabetes type 2 risicopatiënten gedetecteerd

Volgens de Diabetes Liga heeft 1 op 10 Belgen diabetes en zou een kwart van de 45-plussers een verhoogd risico hebben om diabetes type 2 te ontwikkelen. Bovendien weet 1 op 3 diabetespatiënten niet dat ze diabetes type 2 hebben. Daarom is het een goed idee om in te zetten op preventie en je risico op diabetes type 2 te laten berekenen. Apothekers kunnen hierin een belangrijke rol spelen.

Tijdens de diabetes awareness maand november lieten bijna 27.000 Belgen hun diabetesrisico checken via de Findrisc test op www.multipharma.be of in één van de 243 Multipharma-apotheken.

Uit de testresultaten bleek dat 12% van de respondenten een erg hoog risico (50% kans) hadden om binnen de 10 jaar diabetes type 2 te ontwikkelen. ​ Bijna 60% had een hoog risico (bijna 20% kans) om diabetes type 2 te krijgen. De risicopatiënten werden aangeraden om hun arts te consulteren.

Medicatieminderen en juist gebruik van geneesmiddelen

2 op de 3 Belgen (64%) bespreken vragen over medicatie met hun apotheker.

Vaak wordt ervan uitgegaan dat apothekers patiënten aanzetten tot meer medicatiegebruik. Toch is dit niet zo.

Apothekers dragen net bij tot het reduceren van het medicatiegebruik. Zo zijn apothekers sinds 1 februari 2023 actief betrokken bij een project om de afbouw van slaapmedicatie te stimuleren. In 2023 lieten 5234 patiënten zich al begeleiden door hun apotheker.

Uit het iVOX-onderzoek blijkt dat bijna 60% van de Belgen het afgelopen jaar slaapproblemen heeft ondervonden. In Wallonië (63,5%) en Brussel (62%) blijkt het slaapprobleem het hardnekkigst (tegenover 54% in Vlaanderen). Zo’n 40% hiervan geeft aan dat ze hiervoor ook slaapmedicatie hebben genomen. Indien deze wordt voorgeschreven mag ze enkel kortstondig gebruikt worden omdat aangetoond is dat ze slechts zeer korte tijd effectief werkzaam is. Bij langdurig gebruik kunnen een aantal bijwerkingen een belangrijke impact hebben op het functioneren. Bij slaapmedicatie is een goede begeleiding door arts en apotheker dus essentieel.

Ook door het continu up-to-date te houden van het medicatieschema, is de apotheker in staat om met de patiënt en de andere zorgverleners in gesprek te gaan over de therapie(trouw) en het juiste gebruik van geneesmiddelen. Het project 'medicatienazicht' dat door het RIZIV goedgekeurd werd en sinds 1 april 2023 van start is gegaan, draagt hier zeker toe bij.

“Onze apothekers doen inderdaad zoveel meer dan het louter afleveren van geneesmiddelen”, benadrukt Geert Reyniers, CEO van Multipharma en zelf apotheker van opleiding. "Ze zijn in de eerst plaats zorgverleners, en een laagdrempelig aanspreekpunt voor wie met gezondheidsvragen zit. Ons beroep evolueert om in te kunnen spelen op de noden van de volksgezondheid. Ook in de toekomst willen we voor onze patiënten een belangrijk gezondheidsklankbord blijven. "

[i] Online onderzoek uitgevoerd door onderzoeksbureau iVOX in opdracht van Multipharma tussen 1 en 12 december 2023 bij 2.000 Belgen, representatief op geslacht, leeftijd, diploma en provincie.